Bewerkingen (film, toneel, etc)

Verfilming

Meer dan twintig keer is Madame Bovary verfilmd, voor het eerst in 1932, voor het laatst in 2014. Deze laatste in wel Nederlands ondertiteld, maar niet uitgebracht vanwege het faillissement van de distributeur. Er zijn Bollywood-versies, o-la-la erotische, Amerikaanse, brute Russische, Franse natuurlijk, Italiaanse, versies als tv-series. En er is een verrukkelijke pastiche van het klassieke verhaal, gebaseerd op het stripverhaal van Posy Simmonds, Gemma Bovery. Van de film is bijna een gezelschapspel te maken: welke scene uit Gemma verwijst naar welke handeling of situatie in de roman? Hier staat het verhaal over de verfilmingen.

 Toneel

  • Op 25 april 1942 had in de Stadsschouwburg in Amsterdam de première plaats van de toneeluitvoering van Madame Bovary, onder regie van Cor van der Lugt Melsert. Curieus detail hierbij is dat Joop Doderer de rol speelde van Justin als invaller voor de zieke Fons Rademakers. Het was Doderers eerste toneelrol en korte tijd later zou hij onderduiken.
  • Op 29 mei 1980 ging in Amsterdam het stuk George Sand in premiere. De regie was in handen van Lodewijk de Boer en de tekst was van Mia Meijer. Het laatste deel van het stuk gaat over de relatie George Sand-Gustave Flaubert. De rol van Gustave Flaubert werd gespeeld door Rudolf Lucieer.
  • In 2004-2005 speelde Orkater de voorstelling IK over geluk, egoïsme en domheid. Het stuk geeft weer wat er gebeurt in het hoofd van Gustave Flaubert. De regie was in handen van Gijs de Lange,  de tekst is van Geert Lageveen en Leopold Witte.
  • In mei 2005 werd in het Muziektheater in Amsterdam The Temptation of Saint Anthony  naar de tekst van Gustave Flaubertuitgevoerd. De regie was in handen van Robert Wilson en de muziek en het libretto van Bernice Johnson Reagon.
  • In 2011 werd het stuk Drift, gebaseerd op Madame Bovary van toneelschrijfster en theatermaakster Nanna Tieman gespeeld.

Literatuur

  • Mario Vargas Llosa, De eeuwigdurende orgie, Flaubert en Emma Bovary, Meulenhoff, 1991. Vargas Llosa beschrijft in het eerste deel zijn eigen kennismaking met de roman en de reden voor zijn hartstocht voor Madame Bovary, in het tweede deel analyseert hij de roman op zich en geeft hij een literaire kritiek en ten slotte beschrijft hij de roman in bredere contekst, Madame Bovary als eerste moderne roman en de invloed ervan op de meeste schrijvers uit de tijd na Flaubert.
  • Willem Brakman, Het zwart uit de mond van Madame Bovary, Querido, 1974. De hoofdpersoon, een leraar Frans, is voortdurend bezig met Madame Bovary en heeft veel karaktertrekken met haar gemeen. Een prachtig en soms hilarisch boek over de invloed van een romanpersonage op je verhouding met iemand van vlees en bloed
  • In de Europa-reeks “Een vriend voor het leven” verschijnt zonder jaartal bij uitgeverij Walter Beckers een vertaling, samenvatting, popularisering of hoe je het noemen wilt van E. Vansteelant-Götze. Het wordt hier vermeld vanwege de curiositeit, maar het is een slechte samenvatting en een belediging voor het boek.
  • Dan is het stripverhaal Madame Bovary interessanter, uitgebracht als “beroemde verhalen in beeld”, 96 pagina’s, prijs één gulden (uitgeverij Nooitgedacht, Hilversum, zj).